Podatek od spadków i darowizn

W polskim systemie fiskalnym z nabyciem spadku bądź z uzyskaniem darowizny wiąże się obowiązek zapłaty stosownego podatku. Kwe­stie te szczegółowo reguluje ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn.

Powstanie obowiązku podatkowego

Zgodnie z art. 1 podatkowi od spadkow i darowizn podlega m.in. nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczpospolitej Pol­skiej lub praw majątkowych wyko­nywanych na terenie Rzeczpospo­litej Polskiej tytułem:

• dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamento­wego,

• darowizny, polecenia darczyńcy,

• zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkobiercędarowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu,

• nabycia praw do wkładu oszczędnościowego na pod­stawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz naby­cie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestni­ka funduszu inwestycyjnego ot­wartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwar­tego na wypadek śmierci.

Zgodnie z art. 2 opodatkowaniu podlega również nabycie włas­ności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą, jeże­li w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny na­bywca byt obywatelem polskim lub miał miejsce stałego poby­tu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.

Obowiązek podatkowy powsta­je przy nabyciu w drodze dzie­dziczenia z chwilą przyjęcia przez spadkobiercę spadku. W sytuacji nabycia własności lub praw w drodze zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowe­go - z chwilą wykonania zapisu, dalszego zapisu lub polecenia. Nabywając zachowek, obowiązek podatkowy powstanie dla podat­nika z chwilą zaspokojenia roszcze­nia o zachowek lub jego części. Przy nabyciu prawa do wkła­du oszczędnościowego obowią­zek podatkowy powstaje z chwi­lą śmierci wkładcy lub uczestnika funduszu inwestycyjnego.

Natomiast  dla  obdarowanego obowiązek podatkowy powstanie w chwili złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu nota­rialnego, a w razie zawarcia umowy darowizny bez wymaganej formy -w chwili spełnienia przyrzeczonego świadczenia przez darczyńcę. Obowiązek podatkowy przy na­byciu prawa w wyniku polecenia darczyńcy powstaje z chwilą wy­konania polecenia.